شیخ بهایی عالم و شخصیت ممتاز عصر صفوی: خدمات شیخ بهایی به مکتب تشیع اثنی عشری
تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۳۵۶۴۳
گروه آیین و اندیشه فرهنگ نیوز: یکی از مهم ترین و اصلی ترین ویژگی های تاریخ بشری و ادوار مختلف تاریخی حضور چهره های مؤثر و تأثیر گذار در عرصه اعصار است و پس از گذشت قرن ها هنوز نیز تلاش ها و خدمات شخصیت های گذشته در فرهنگ و تمدن بشری بازتاب داشته و خواهد داشت.
بدون شک یکی از این شخصیت های ممتاز و بارز در مکتب تشیع، شیخ بهایی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هجرت شیخ بهایی ی به ایران:
شیخ بهایى در دوران کودکى همراه پدر بزرگوار خود، که از علماى مبرّز جهان تشیع بود و نزد سلاطین نیز از موقعیت ممتازى برخوردار بود، به ایران سفر کرد. مقدارى از تحصیلات خود را در وطن فرا گرفته بود که به اصفهان وارد شد و در آنجا نیز با جدیت تمام به تحصیل علوم مختلف پرداخت. شیخ بهایی در مدت کوتاهى مقبولیت عام یافت و از سوى شاه عباس صفوى، نهایت احترام براى او رعایت مىشد. شیخ بهایى پس از شیخ على فشار، منصب شیخ الاسلامى دولت صفویه را عهدهدار شد و از امکانات این دولت شیعى نهایت استفاده را براى ترویج تشیع نمود.
جامعیت علمی، اجتماعی و سیاسی شیخ بهایی:
یکى از خصایص شیخ بهایى جامعیتش در علوم و فنون مختلف است. بسیار جامع بود و آثارش نیز گویای این مطلب است.در علوم اصول، فقه، منطق، کلام، فلسفه، حدیث، رجال، هیئت، ریاضیات، عرفان، شعر و ادبیات و علوم غریبه تبحر داشت.کتاب‌های متعدد و رساله‌های گوناگونی از شیخ بهایی در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک بر جای مانده است.به پاس خدمات وی به علم ستاره‌‌شناسی، یونسکو سال 2009 را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد.در عرصه اجتماعی، شیخ بهایی منصب شیخ الاسلامى دولت صفویه را عهدهدار شد و از امکانات این دولت شیعى نهایت استفاده را براى ترویج تشیع به کار برد.
نقش شیخ بهایی در اشاعه تشیع:
شیخ بهاالدین به واسطه علم و جایگاه فقهی ، در دربار صفویان جایگاه ویژه ای داشت و همواره مورد توجه ویژه ی بزرگان حکومت بود از این رو ، فرصت را مغتنم شمرد و به تثبیت و اشاعه ی تشیع و همچنین تبلیغ فرهنگ اسلامی پرداخت و در این مسیر از تاثیرگذارترین افراد به شمار می آید به همین خاطر لقب شیخ الاسلام را به وی داده اند.
البته برخی این قرابت با درباریان صفوی را تحریف نموده و سعی بر تخریب شخصیت اخلاقی شیخ داشته اند. درحالی که وی همواره برآن بود تا از طُرُق مختلف به ترویج و تثبیت تشیع بپردازد. در این راستا حائز اهمیت است که بگوییم حضرت امام خمینی (رحمة الله) در برخی از آثار خود از جمله شرح حدیث جنود عقل و جهل و چهل حدیث در بخش هایی به آرای شیخ بهایی استناد کرده و در سخنرانی های تاریخی خود از روند مسالمت آمیز شیخ بهاءالدین با سلاطین صفوی در جهت رواج تشیع دفاع کرده است.
بنیانگذار کبیر انقلاب درباره شیخ بهایی می فرمایند : یک طایفه از علما ، اینها گذشت کرده اند از یک مقاماتى و متصل شده اند به یک سلاطینى با اینکه مى دیدند که مردم مخالفند لکن براى ترویج دیانت و ترویج تشیع اسلامى و ترویج مذهب حق ، متصل شده اند به سلاطین و این سلاطین را وادار به ترویج مذهب تشیع کرده اند.
اینها آخوند دربارى نبودند. این اشتباهى است که بعضی نویسندگان ما مى کنند. نباید فردی تا به گوشش مثلا اسم مجلسى (رضوان الله علیه) یا شیخ بهایى (رضوان الله علیه) رسید بگوید، اینها روابط داشتند و مى رفتند سراغ سلطان و همراهى شان مى کردند و یا خیال می کنند که اینها مانده بودند براى جاه و عزت و احتیاج داشتند به اینکه شاه سلطان حسین و شاه عباس به آنها عنایتى بکنند! این حرف ها نبوده. آنها گذشت کردند ؛ یک مجاهده نفسانى کرده اند براى اینکه این مذهب را به وسیله آنها، به دست آنها [ترویج کنند] ... در زمان ائمه هم بودند.
خدمات شیخ بهایی:
در عرف مردم ایران، شیخ بهائی به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است، چنانکه معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.
در احاطه وی در مهندسی مساحی تردید نیست و بهترین نمونه که هنوز در میان است، نخست تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و قرای مجاور رودخانه است که معروف است هیئتی در آن زمان از جانب ش-ا-ه عباس به ریاست شیخ بهائی مأمور شده و ترتیب بسیار دقیق و درستی با منتهای عدالت و دقت علمی در باب حق آب هر ده و آبادی و محله و بردن آب و ساختن مادیها داده اند که هنوز به همان ترتیب معمول است و اصل طومار آن در اصفهان هست.
دیگر از کارهای علمی که به بهائی نسبت می دهند طرح ریزی کاریز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرین کمر، یکی از بزرگترین کاریزهای ایران است و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن ۹ فرسنگ است و به ۱۱ جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود و طرح ریزی این کاریز را نیز از مرحوم بهائی می دانند.
تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن به یک سلسله اختلاف نظر بود که مفتیان ابتدای عهد صفوی راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم اختلاف داشته اند. یکی دیگر از کارهای شگفت که به بهائی نسبت می دهند، ساختمان گلخن گرمابه ای که هنوز در اصفهان مانده و به حمام شیخ بهائی یا حمام شیخ معروف است و آن حمام در میان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه نزدیک بقعه معروف به درب امام واقع است و مردم اصفهان از دیر باز همواره عقیده داشته اند که گلخن آن گرمابه را بهائی چنان ساخته که با شمعی گرم می شد و در زیر پاتیل گلخن فضای تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهای مدیدهمچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می شد و خود گفته بود که اگر روزی آن فضا را بشکافند، شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار می افتد و چون پس از مدتی به تعمیر گرمابه پرداختند و آن محوطه را شکافتند، فوراً شمع خاموش شد و دیگر از آن پس نتوانستند بسازند. همچنین طراحی منارجنبان اصفهان که هم اکنون نیز پا برجاست به او نسبت داده می شود.
منبع: فرهنگ نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farhangnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرهنگ نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۳۵۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عرضه ۶ عنوان کتاب جدید درباره حاج قاسم سلیمانی در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
انتشارات «مکتب حاج قاسم» با ٦ عنوان اثر جدید، در سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور خواهد داشت.
به گزارش گروه استانها خبرگزاری دانشجو به نقل از روابط عمومی بنیاد مکتب حاج قاسم، سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه با حضور صد‌ها ناشر داخلی و خارجی به طور رسمی در محل مصلی تهران آغاز به کار خواهد کرد و انتشارات مکتب حاج قاسم نیز برای سومین سال پیاپی و با عرضه ده‌ها عنوان کتاب و همچنین معرفی شش عنوان اثر تازه منتشرشده، در نمایشگاه کتاب تهران حاضر خواهد شد.
کتاب «باران گرفته است» به قلم «احمد یوسف زاده» ازجمله عناوینی است که امسال برای اولین‌بار در نمایشگاه کتاب تهران تقدیم مخاطبان خواهد شد.
نویسنده در این کتاب ۲۳۲ صفحه‌ای، با زبانی ساده و صمیمی، از زندگی و آداب و رسوم عشایر گشاده‌دستی می‌نویسد که زیر آسمان روستای «قنات ملک» کرمان و هم‌جواری زادگاه حاج قاسم سلیمانی زندگی می‌کنند و با روایات ناب و دست اول، خواننده را به روز‌های دوران کودکی تا نوجوانی و بالندگی حاج قاسم می‌برد.
«همراه ما بود» از دیگر آثار جدید نشر مکتب حاج قاسم در نمایشگاه سی و پنجم است، کتابی حاوی مجموعه سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های «سید حسن نصرالله» دبیر کل حزب‌الله لبنان از بیست سال رفاقت و همرزمی با حاج قاسم سلیمانی است که بعد از شهادت ایشان ایراد و توسط «سید حسین مرکبی» گردآوری و ترجمه شده است.
عنوان دیگری که روی میز تازه‌های نشر مکتب حاج قاسم قرار گرفته، کتاب «بچه‌های حبیب» است.
«نازنین قنبری» تلاش کرده در صفحات این کتاب مجموعه خاطرات رزمندگان گردان‌های اطلاعات عملیات و تخریب لشکر ۴۱ ثارالله از فرمانده شهید حاج قاسم سلیمانی را برای مخاطب روایت کند؛ خاطراتی که یکسوی آن جاذبه فرمانده است و قدرت میدان‌داری‌اش و سوی دیگر شرح روحیه شوخ‌طبع و مهربان و در عین حال سیره عابدانه حاج قاسم سلیمانی.
«این خانه فروشی نیست» نوشته «مهدیه داوودی» کتاب چاپ اولی نشر مکتب حاج قاسم که در نمایشگاه کتاب امسال است.
این کتاب با تصاویر مستند «سعید فرجی»، روایتی از ۸۴ روز مقاومت جانانه مردم شهر «آمرلی» عراق در برابر محاصره ۳۶۰ درجه داعش را به تصویر می‌کشد، مقاومتی که با حضور به موقع سردار سلیمانی و طراحی یک عملیات دقیق و هوشمندانه، به آزادسازی شهر و بیرون راندن اشغالگران داعش انجامید.
«طبقه‌بندی موضوعی سخنرانی‌های شهید سلیمانی» دیگر کتابی است که امسال برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب تهران عرضه خواهد شد.
این کتاب دربرگیرنده مجموعه سخنرانی‌های شهید حاج قاسم سلیمانی است که طبقه‌بندی سخنرانی‌ها بر اساس موضوعات مهم و پرتکرار همچون شهادت و … و میسر نمودن امکان مطالعه برش‌های کوتاهی از یک یا چند سخنرانی درباره موضوعی واحد، این اثر را به یکی از بهترین و جامع‌ترین کتاب‌ها برای شناخت و پژوهش پیرامون شخصیت آن سردار والامقام تبدیل نموده است.
مجموعه دوجلدی «جهت» از دیگر آثاری است که در لیست تازه‌های نشر مکتب حاج قاسم قرار گرفته است.
جلد نخست کتاب به سخنرانی سردار سلیمانی در جمع فرماندهان سپاه؛ به همراه موخره‌ای بر این سخنرانی اختصاص دارد، که درست چندماه پیش از شهادت وی ایراد شده و برای نخستین بار در قالب این کتاب منتشر شده است.
سخنرانی حاج قاسم در جمع ائمه جماعت نیز موضوع جلد دوم کتاب است.
این سخنرانی با موخره‌ای از «سبحان جدیدساز» تبیین شده است.
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!